آماده سازی محیط کشت در ظروف و بررسی میکروارگانیزم های هوازی

آزمایشات: آماده سازی محیط کشت در ظروف و بررسی میکروارگانیزم های هوازی

اهداف: فراهم سازی محیط کشت باکتری ها و هم چنین بررسی وضعیت میکروارگانیزم های موجود در هوا

به نام سرآغاز علم

مقدمه:

تعداد میکرو ارگانیسم های موجود در هوا در مقایسه با خاک و آب بسیار کم بوده و معمولا از نظر متابولیسمی فعال نیستند. در واقع هوا، محیط زیست میکروارگانیسم ها نیست، بلکه تنها محیط و وسیله انتقال فعال میکروبها می ‌باشد.

ژوزف لیستر اولین کسی بود که به اهمیت میکروارگانیزم های موجود در هوا پی برد و بررسی میکروارگانیزم های هوای اطراف نشان می دهد که پس از رها شدن در هوا، بالاخره به لایه سطحی هوا در سطح زمین یا گیاهان باز می گردند و ذخیره می شوند. ذخیره شدن میکروارگانیسم ها در هوای خشک و در باران، به روش های مختلف انجام می شود. مثلا ذخیره شدن در هوای خشک از طریق نشست اسپور ها در اثر نیروی جاذبه در سرعت حرکت کم باد انجام می شود و در این شرایط حائز اهمیت است. هم چنین در ذخیره سازی در باران، قطرات باران می توانند ذرات میکروبی را در خود گرفته و آن ها را به طرف زمین حمل کنند.

انواع و تراکم میکروارگانیسم ها در محیط های باز شهری و خارج از شهر و نیز بر حسب تراکم جمعیت، پوشش گیاهی و فعالیت های انسانی متفاوت است. به طور کلی در محیط های شهری، تعداد باکتری ها بیشتر بوده در حالی که در هوای مناطق روستایی، تعداد باکتری ها از چند صد عدد در هر متر مکعب تجاوز نمی کند .

متداول ترین قارچ های هوا دوترومیست ها، کلادوسپوریوم، بازیدیومیست ها، اسپوروبلومیس است و فراوانترین آنها بازیدیومیست ها هستند .

به طور کلی تراکم میکروارگانیسم ها به ویژه اسپورهای قارچی در هوا بر حسب فصل سال، شرایط آب و هوایی، تغییرات درجه حرارت و رطوبت، میزان بارندگی و جریان هوا متفاوت است. آلودگی هوا با گوگرد منجر به افزایش تعداد میکروبها می شود اما در مقابل وجود ترکیبات و فلزات سنگین در هوا، از جمله گرد و غبار صنایع فلز کاری، در مقیاس کوچک و احتمالا سرب حاصل از دود اتومبیل منجر به کاهش تعداد میکروبها می شود.

گزارش:

1) آماده سازی محیط کشت در ظروف: (نمونه ی جامد (agar)) آماده سازی محیط کشت در پلیت و هم چنین لوله های آزمایش انجام می شود.

الف) آماده سازی در پلیت:

ابتدا مقداری از نمونه را برداشته (25-20 میلی لیتر) و مقداری از درب پلیت را به آرامی باز می کنیم (نیم باز کرده) و مقدار تعیین شده را در پلیت می ریزیم و سپس بر روی میز آزمایش قرار داده و به شکل عدد هشت انگلیسی دوران می دهیم. قابل توجه است که در هنگام دوران نمونه ی موجود در پلیت نباید با درب پلیت برخورد کند. عمل دوران را جند بار انجام داده تا محیط کشت در تمام سطح پلیت به طور یکنواخت پخش شود و محیط کشت پس از آماده سازی باید برعکس قرار بگیرد، زیرا پس از ریختن محیط کشت و بستن درب پلیت به علت دمای بالای محیط کشت، بخار هایی ایجاد شده و اگر به همان شکل، مستقیم پلیت را قرار دهیم، پس از طی زمان اندکی بخارات به محیط کشت برگشت می کند و موجب تخریب محیط کشت می شوند.

ب) آماده سازی در لوله های آزمایش:

نمونه های محیط کشت در لوله های آزمایش به دو صورت عمودی (stab culture) و شیب دار (stant culture) قرار می گیرند و نمونه های آزمایشگاهی نیز با ریختن نمونه به لوله ی آزمایش آماده می شوند. تنها باید در نحوه ی قرار دادن لوله ی آزمایش پس از ریختن نمونه دقت کرد تا با توجه به خواسته ی ما از سطح نمونه ی موجود، لوله ی آزمایش را عمودی و یا شیب دار در مکانی ثابت قرار دهیم تا محیط کشت شکل بگیرد. پس از ریختن نمونه در لوله ی آزمایش سر آن را باید با پنبه ی استریل و فویل آلومینیومی ببندیم تا مانع از ورود باکتری ها به محیط کشت شویم.

2) بررسی میکروارگانیزم های موجود در هوا:

پس از آماده سازی محیط های کشت در پلیت ها، 6 پلیت برداشته و به ترتیب به صورت زیر آماده سازی می شود:

A') نمونه ی شاهد: محیط کشت به همان شکل و بدون هیچ گونه عملی دست نخورده باقی می ماند.

B') هوای آزاد: محیط کشت پس از ریخته شدن در پلیت و برداشتن درب پلیت مستقیما در مجاورت هوا به مدت 15 تا 20 دقیقه قرار می گیرد.

C) (گروه A) دست کثیف: باید انگشت یا قسمتی از دست را آرام بر روی محیط کشت کشید، بدون این که به محیط کشت آسیبی برسد.

D) (گروه B) دست تمیز: قبل از آزمایش دست را باید تمیز شست و سپس مطابق نمونه C عمل کرد.

E) (گروه C) سرفه کردن: همان طور که مشخص است چند بار بر روی محیط کشت عمل سرفه کردن را انجام می دهیم.

F) (گروه D) لباس: به کمک آنس (باید توجه کرد که آنس را قبل از آزمایش استریل کرد که این عمل با قرار دادن سر آن در مرکز شعله و به زاویه ی 45 درجه انجام می گیرد و برای خنک کردن آن نیز سر آن را در گوشه ای از محیط کشت نگه داشته تا دمای آن کاهش یابد) ابتدا سر آن را بر قسمتی از لباس می کشیم و سپس به صورت زیگزاگ بر روی نمونه ی محیط کشت می کشیم.

پس از انجام عملیات بالا، نمونه ها را به مدت 24 ساهت و در دمای 37 درجه سانتیگراد در انکوباتور می گذاریم (به صورت وارونه). پس از گذشت زمان تعیین شده نمونه ها را برداشته و با کمک نمونه های A' و B' موارد زیر را تعیین می کنیم.


نمونه
تعداد کلونی
رنگ
حالت

A
0
-
-

B
بیش از نیمی از پلیت
کرم
لزج

C
بیش از 80
کرم
کروی

D
بیش از 30
کرم
کروی و لزج

E
بیش از 100
کرم روشن
لزج

F
1
کرم
کروی




· باکتری ها در حالت لزج تا حدودی با مشکل شمارش مواجهند.

· انکوباتور دستگاهی است که پلیت های محیط کشت در آن قرار می گیرند و تامین کننده دمای مورد نیاز میکروارگانیزم ها برای رشد می باشد.

· قابل توجه است که مانند تمام آزمایشات میکروبیولوژی این آزمایش نیز باید در شرایطی استریل و در کنار شعله انجام شود.

نتیجه: آزمایشات میکروبیولوژی هر کدام دارای مراحل خاصی است که برای رسیدن به هدف مورد نظر باید درست انجام شوند و آماده سازی محیط کشت نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و میکروارگانیزم های موجود در هوا در هر سطحی دارای وضعیت های گوناگونی می باشند و کشت درست و دقیق آن ها نیز در بررسی های میکروبی نقش مهمی دارد.

خطای آزمایش: خطای آزمایشات را می توان در شمارش نا درست کلونی ها و در حالت کلی بررسی اشتباه میکروارگانیزم ها اعلام کرد و هم چنین انجام نا درست مراحل فراهم آوری محیط کشت که هر کدام به نوبه ی خود می توانند در آزمایش اختلال ایجاد کنند.




منبع www.lenjan.ir

www.biolougy120.blogfa.com

www.daneshnameh.roshd.ir